MÜŞTAK BEY — (Kumru’nun yanına oturmuş, hayran hayran seyrederken) Sen mahalleliyle gitmiyor musun? Senin burada bir işin kaldı mı?

HİKMET EFENDİ — Hayır. Sana iki çift lafım var.

MÜŞTAK BEY — Sabahleyin gel de iki bin çiftini söyle. Bak o zaman nasıl can kulağıyla dinlerim.

HİKMET EFENDİ — Yok, yok! Şimdi söyleyeceğim.

MÜŞTAK BEY — E, haydi o zaman çabuk ol. (Başını Kumru’dan yana çevirir. Hikmet Bey’in lafına kulak vermez.)

HİKMET EFENDİ — Ey benim sevgili dostum!

MÜŞTAK BEY — Daha bitmedi mi?

HİKMET EFENDİ — Dur bakalım daha başlamadım.

MÜŞTAK BEY — Amma uzunmuş ha!

HİKMET EFENDİ — Benim gibi bir dostuna danışmadan evlendiğine tövbe mi?

MÜŞTAK BEY — Amaan sen de günah mı çıkarıyorsun nedir bu?

HİKMET EFENDİ — Sen ve eşin birbirinizi her yönden tanıdığınız halde, evlenirken başınıza neler geldi?

MÜŞTAK BEY — Evlenmeden önce istihareye yatmak istiyordum, unutmuşum. Aklıma gelmişken gidip yatayım. Göreceğim rüyaları sabahleyin sana tabir ettiririm.

HİKMET EFENDİ — Ya görücü usulü evlenenlerin hâli nasıl olur? Ötesini var sen düşün.

Bu metin için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

HALİL BEY — Hanım! Öyle söylüyorsun ama kızın hâlini görmedin mi?

TAHİRE HANIM — Hâlini ne göreyim? Biraz ağladı, biraz nazlandı, o kadar değil mi? Hangi kıza anası babası “Seni filana vereceğiz.” der de kız sevinç gösterir? Şefika o kadar terbiyesiz mi ki bizden utanmasın? Hangi kız babasından, anasından ayrılacağını işitir de memnun olur? Şefika o kadar merhametsiz mi ki bizden ayrılacağına hiç teessüf etmesin? Bey, size bugünlerde bir şey oldu, kızın evden gideceğini düşündükçe aklınız da başınızdan gidiyor. O giderse evlatsız mı kalacaksınız? Allah’a emanet, Ali yok mu? İşte o da on yaşına girdi.

Bu metinden hareketle dönemin zihniyeti için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

Aşağıdaki bilgilerden hangisi Tanzimat Dönemi tiyatro metinlerinin dil ve anlatım özelliği için söylenemez?

Tiyatroda eğlence ile sosyal faydayı birleştirerek onu “faydalı bir eğlence” diye tarif eden sanatçının tiyatro düşüncelerini, bazı makaleleriyle -Cromwell’in ön sözüne nazire gibi yazdığı- Celaleddin Harzemşah Mukaddimesi’nden öğrenmek mümkündür. Tiyatro eserini “edebiyatın en büyük kısmı” sayan sanatçının piyesleri, aydınlar arasında büyük rağbet görerek Türkiye’de tiyatronun ciddiye alınmasında tesirli olmuştur.

Bu metinde tanıtılan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

Tanzimat Dönemi Türk tiyatrosu için verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

Tanzimat Fermanı ile Osmanlı Devleti siyasi alanda da birtakım yenilikler yapma yoluna gitmiştir. Ancak ne yapılırsa yapılsın çöküşten bir türlü kurtulamamıştır. Savaşlar başarısızlıklarla sonuçlanmış, yapılan barış anlaşmaları kısa süreli olmuş, devlet her geçen yıl biraz daha Batılı devletlerin boyunduruğuna girerek onların talepleri doğrultusunda hareket etmeye başlamıştır. Sonunda Balkanlarda azınlıklar birer birer bağımsızlıklarını ilan etmiş; devlet hızla parçalanmaya doğru gitmiştir. Bu olaylar Tanzimat Dönemi Edebiyatı’nın şiirden tiyatroya kadar bütün edebi türlerinde konu edinmiştir.

Bu parçaya göre Tanzimat Dönemi Edebiyatı’yla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

MÜŞTAK BEY — Vay, mahalleli beni zorla güvey mi koyacaklar?

ZÎBÂ DUDU — Evet. Ya güvey koyarlar ya hapse...

MÜŞTAK BEY — Böyle kadın ile bir evde yatmaktansa safâ-yı hâtırla hapiste yatmak daha hayırlıdır.

ZÎBÂ DUDU —Hele sen bir kere hapse gir de bak!.. Çekeceğin eziyetler yüzünden ne dertlere uğrarsın...

MÜŞTAK BEY — Adam sen de! Sayende peyda ettiğim borçlularımın duası berekâtıyla pekâlâ sapasağlam yaşarım.

ZÎBÂ DUDU — Ya hasta olursan ez-kaza?

MÜŞTAK BEY — Ya borçlularım da bana hekim göndermeyip baktırmazlarsa faraza?

ZÎBÂ DUDU — Ay, ne yapabilirsin?

MÜŞTAK BEY — Sonra kendilerine büyük zararım dokunur.

ZÎBÂ DUDU — Ne zararın dokunacakmış bakayım?

MÜŞTAK BEY — Kör olayım, onlara nispetime ölürüm haa!

Bu metinle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

Aşağıdaki Tanzimat Dönemi eserlerinden hangisi diğerlerinden başka bir yazara aittir?

İSLAM BEY — Benim hiç ocağımda oralarda yatar adam gördün mü? Ecdadımdan kırk iki şehit adı bilirim, rahat döşeğinde ölmüş bir adam işitmedim. Anladın a? Bir adam işitmedim… Devlet harp açmış. Düşman serhadde şehitlerimizin kemiklerini, topraklarını çiğnemeye çalışıyor. Hiç nasıl olur ki hasmın silahı vatana çevrilsin de karşısında en önce benim göğsümü bulmasın?.. Ah! Vatanını sevmeyen adamdan sana nasıl muhabbet umarsın?

ZEKİYE — Eğer… Vatan… Vatan olunca… ben... Ne derim? Ben… Ben ne diyebilirim? Git!.. Git beyim!... Dünyanın bu hâli de varmış! Ben vatanı bilirim. Ben vatan lakırdısını işitmiştim… Lakin iki kalbi birbirinden koparır sanmazdım! Meğer koparırmış. Benim gönlümü kopardı.

Bu metnin teması aşağıdakilerden hangisidir?

AZRA — Milleti benden çok sev ki ben de seni seveyim.

MÜSLİM — Vatan ve millet sevgisi başkadır, insan bir güzele âşık olur, bir millete âşık olamaz.

AZRA — O ne demek! İnsan milletine âşık olamaz mıymış? Senin seveceğin kadında ne var? güzel bir çehre, hoş bir tabiat, nazlı bir endam, tatlı bir bakış, tatlı bir söz söyleyişten, biraz da bilgi ile zekâdan başka bir şey yok. Düşündüğün zaman, hep çehre o tabiat hatırına gelecek, gördüğün vakit, hep o endamı görüp, o sözü işiteceksin. Fakat bir millette, bir millette ne yok?

Bu metin için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?