Anlatma esasına bağlı edebî metinlerde olay zincirinin ve bu zincirin meydana gelmesini sağlayan mekân, zaman, şahıs kadrosu, çatışma gibi unsurların kim tarafından, nasıl bir imkân kapasitesi etrafında gözlemlenip aktarıldığıdır.

Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı olabilir?

Aşağıdaki metinlerden hangisi diğerlerinden farklı bir bakış açısı ile yazılmıştır?

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatıcı ile ilgili yanlış bir bilgi verilmiştir?

Bursa çoktan uyanmış, sokaklar çoktan canlanmıştı. Gecenin ölmüşlüğünden eser yoktu şimdi. Her taraf cıvıl cıvıl kaynıyordu. Tacirler sergilerini açmış, mallarını yol boyunca sıralamış, bağıra bağıra müşteri çekmeye çalışıyorlardı. İbrahim, hayatında Bursa kadar büyük bir şehir görmemişti. Bunun için her tarafa dikkatle bakıyor, her yeniliği hayretle süzüyordu.

Bu metnin yapı unsurları ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi söylenemez?

— Mustafa Kemal’le beraber mi gittindi sen? Yedinci Ordu’ya?

— Hayır, ben başından beri Filistin’deydim. Bir ara, Çanakkale’ye geldi bizim batarya. Seddülbahir’e… İkinci Kirte Savaşları yeni bitmişti. Biz 10 Mayıs’ta vardık! 20 Aralık’ta çekildi düşman.

On on beş kelimeyle anlattı Cemil Çanakkale’yi. Oysa 55127 şehit verdik biz bu savaşlarda. 130 bini aşkın da yaralı…

Bu metin için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Hikâye ve romandaki olay örgüsünün gelişmesinde, şu veya bu istikamette şekillenmesinde birinci derecede rol oynayan yapı unsuru kahramanlardır. Çoğu zaman eser bu kahramanın yapıp etmeleri ya da zihninde cereyan eden fikirler etrafında şekillenir. Yine eserde ele alınan çatışmaların gerçekleşmesinde de asli etken kahramandır.

Bu parçada aşağıdakilerin hangisinden söz edilmektedir?

Recaizade Mahmut Ekrem tarafından yazılan Araba Sevdası adlı eserin başkahramanı olan Bihruz Bey, eserde Batılılaşmayı yanlış anlamış kişileri temsil etmektedir. Bu nedenle Bihruz Bey’in hâl ve hareketlerinde eserin başından sonuna kadar neredeyse hiçbir değişim gözlenmez.

Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

• Yafes Çelebi’nin Zekeriya Usta’ya çırak olması

• Yafes Çelebi’nin hiyel ilmini öğrenmeye başlaması

• Yafes Çelebi’nin icatlarının tanıtımı, bu icatları padişaha sunmak için gösterdiği gayretler ve Yafes Çelebi’nin Hiyel Kalemi Reisi Uzun İhsan Efendi ile tanışması

• Yafes Çelebi’nin Davud’u kaçırması

Bu yargılar romanın yapı unsurlarından hangileri hakkında bilgi vermektedir?

Roman yazarları genellikle iki temel yönelim arasında hareket ederler. Onlar bir yandan yaşanan olayları örnek alır, bunlardan sapmamaya çalışarak gerçekçi bir tutum izler; öte yandan ise kendi yarattıkları olay ve kişilerden oluşan bir dünyada hayal gücünü işleterek gerçeğe yeni görünümler kazandırır.

Bu parçada roman yazımına yön veren aşağıdaki etkenlerden hangisine değinilmemiştir?

Üsteğmen Demir Çukurcalı, kol saatine bir göz attı: 05.15. Sel sularından kuduza dönmüş Hantan Çayı’nın üzerinde donuk bir şafak söküyor. Öylesine donuk ki koyu kül rengine batık görünümü, aydınlatacağına karartıyor sanki. Şu kıvrıla büküle giden keçiyolu, ırmağa giden yol; şuraları, dünkü çarpışmalar sırasında Çinlilerden alınan siperler, erat elinden geldiği kadar çekidüzen verip içine mevzilenmiş. Yüz metre kadar ötelerinde pirinç tarlaları başlıyor, onların gerisinde ise, yağmur perdesinden zar zor seçilebilen 306 rakımlı tepe, bugünkü hedef. Telsiz eri, alay komuta yeriyle bağlantı sağlamak derdinde.

— Burası ateş, burası ateş, Kartal’ı arıyoruz. Tamam!

241. Piyade Alayı, sekiz kilometrelik bir cephe boyuncakırk sekiz saattir Çinlilere saldırıyor. Solunda yerinde sayan bir Porto Rico birliği, sağında ise Amerikalı zencilerin 25. Alayı, o da duraklamış…

Bu metnin yapı unsurları ile ilgili aşağıdaki çıkarımlardan hangisi yapılamaz?