18. yüzyılın ortalarına doğru İngiltere’de belirginleşen Sanayi Devrimi, öncelikle pamuk dokumacılığı sektöründe başlamıştır. Makineleşmeyle beraber pamuğun iplik hâline getirilmesi ve dokuma tezgâhlarının geliştirilmesi sağlanmıştır. Buhar gücünün kullanılmasıyla tekstil alanında hızlı üretimler gerçekleştirilip ekonomik büyüme yakalanmıştır. Bilim ve sanayide yaşanan bu gelişmeler ile insanın doğaya bakışı değişmiş ve ekonomik temellere dayalı toplumsal yapılar oluşmuştur. Bu yeni durum karşısında toplumda yeni yaşam kültürleri görülmüş ve yeni oluşmuş toplumsal sınıfların mücadeleleri başlamıştır. Böylece felsefe, insan ve toplum üzerinde yeni düşünceler üretmeye başlamıştır.

Bu parçadan hareketle felsefe için aşağıdaki çıkarımlardan hangisi yapılabilir?

18. yüzyıl felsefesi aklın doğayı/evreni açıklayabileceği görüşüne yaslanır. Akla duyulan bu güvenin temelinde, “Düşünüyorum, o halde varım.” önermesiyle ulaşılan kesin bilgilerin kaynağında aklın olduğu iddiası vardır. Dolayısıyla gerçekliğe ve ona bağlı tüm varlıkların bilgisine akılla ulaşılabilir.

Bu parçada aşağıdaki filozoflardan hangisinin 18. yüzyıl felsefesi üzerindeki etkisi söz konusu edilmiştir?

Kopernik’in dile getirdiği ve Galileo’nun yaklaşık bir yüzyıl sonra geliştirdiği Güneş merkezli evren sisteminin önemi, gerçekte neyin ne etrafında döndüğünü göstermesinden daha çok insanla doğa arasındaki ilişkiye dair oluşturduğu bakış açısındadır. Bu bakış açışı Aydınlanma düşünürlerinin aklın gücüne duydukları güvenin temelini oluşturmuştur.

Buna göre Aydınlanma düşüncesinin temelinde aşağıdakilerden hangisinin yer aldığı söylenemez?

I. Bireysel ve toplumsal olarak Batı’da aydınlanmanın yaşandığı dönemdir.

II. Bu dönem filozofları, daha çok siyaset, ahlak ve bilgi alanında düşünceler geliştirmiştir.

III Antik Yunan felsefesinin etkisinde akıl, iman ve inanç konuları tartışılmıştır.

Verilenlerden hangileri 18 - 19. yüzyıl felsefesinin özellikleri arasında yer alır?

Bu dönem de Fransız İhtilali ve Sanayi İnkılabı gerçekleşmiş ve buna bağlı problemler tartışılmıştır. Özgürlüğü engellediği düşüncesiyle siyasi ve dinî otoritelere karşı gelinmiş ve düşünce özgürlüğü desteklenmiştir. Akla güven duyulmuş ve akılcı düşünce artmıştır.

Bu açıklamada üzerinde durulan dönem aşağıdakilerden hangisidir?

18 - 19. yüzyıl genel anlamda bilim, teknik, sanat ve felsefe gibi pek çok alanda ürünlerin ortaya konulduğu bir dönemdir. 15. yüzyılla başlayan bilim ve teknik alandaki gelişmeler yeni bir ekonomik sistem ortaya çıkarmıştır. Bu yeni sistem; yeni bir kültüre yol açmış, yönetim biçimlerini etkilemiş ve değişime zorlamıştır. Sistemle birlikte insanların istek ve ihtiyaçları değişmiştir. Dolayısıyla düşünürler hayatın dinamiklerini açıklayacak ve toplumsal düzeni daha iyi taşıyacak fikirler üretmeye çalışmışlardır.

Bu parçadan hareketle 18 - 19. yüzyıl felsefesinin daha çok aşağıdaki konulardan hangisi üzerinde durduğu söylenebilir?

• Rönesans düşüncesi kendini bütün tarihi otoritelerden bağımsız kılmaya, dünya ve hayat üzerindeki görüşlerine yalnız deneyin ve aklın sağladığı doğrularla biçim vermeye çalışır.

• Aydınlanma insanın düşünme ve değerlendirmede otoritelere ve geleneklere bağlı kalmaktan kurtulup kendi aklı ve tecrübeleriyle hayatını aydınlatmaya girişmesidir.

Buna göre Rönesans ve Aydınlanma düşünceleri için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

Bilimsel gelişmeler Batı’da bilgiye olan bakışı değiştirmiştir. 17. yüzyılda bilimin yöntemi felsefeye uygulanmaya başlanmış, 18. yüzyılda ise akıl yoluyla aydınlanmış doğru bilgiler aranmıştır. Filozoflar, bu açıdan bilginin doğasına yönelik düşünceler ortaya koymuşlardır. “Bilginin kaynağı nedir?”, “İnsan nelerin bilgisini bilebilir?” gibi sorular sormuşlardır.

Bu parçada ifade edilen soruları araştıran filozofların aşağıdakilerden hangisi üzerinde hemfikir oldukları söylenebilir?

I. Bilginin kaynağı

II. Birey - devlet ilişkisi

III. Varlığın oluşu

IV. Ana maddenin yapısı

Verilenlerden hangileri 18 - 19. yüzyıl felsefesinde öne çıkan problemler arasında yer alır?

Kepler, Galileo ve Newton’un katkılarıyla oluşturulan doğanın bilimsel açıklamasının benzerini, bireysel ve toplumsal alanda oluşturma amacında olan Aydınlanma düşünürlerinin çabası doğa bilimlerindeki başarıları sosyal ve politik alana yaymak olmuştur.

Bu parçadan hareketle Aydınlanma düşünürleriyle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

18. yüzyıl felsefesi, geleneksel düşünceye karşı aklı özgürleştirmek adına yapılmış bir felsefedir ve Batı coğrafyasının toplumsal yaşamında köklü değişimlere sebep olmuştur.

Buna göre;

I. Hümanizm

II. Fransız İhtilali

III. Reform Hareketleri

olaylarından hangileri 18. yüzyıl felsefesinin etkisiyle ortaya çıkmıştır?

18 - 19. yüzyılda düşüncelerin oluşturulması ve bunların aktarımı felsefenin dışına çıkmış, sanat ve edebiyatla yeni anlatım yöntemlerine başvurulmuştur. Filozof ve aydınlar eserlerinde akıl, deney, ilerleme, siyaset, insan hakları, adalet, eşitlik gibi kavramları ele almışlardır. Bu dönem yapılan entellektüel tartışmalar gazete ve dergilerde yayımlanmış, kitap olarak basılmıştır. Yapılan tartışmaların toplumun tüm katmanlarına yayılması Fransız İhtilal’ine giden yolu açmıştır.

Bu parçadan hareketle 18 - 19. yüzyıl felsefesi için aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?